Máy tính để bàn vẫn tốn điện ngay cả khi đã Shutdown hoặc Hibernate

Có thể bạn đã từng nhận thấy rằng, ngay cả khi bạn tắt máy thì chuột cắm vào cổng USB vẫn sáng đèn. Như vậy, máy tính để bàn vẫn sẽ sử dụng điện năng ngay cả khi bạn đã Shutdown hoặc đặt máy ở chế độ Hibernate (ngủ đông). Như vậy, tại sao điều này lại xảy ra?

Có một điều chắc chắn rằng, đó là Laptop sẽ không tiêu thụ một chút điện năng nào sau khi bạn Shutdown hoặc Hibernate để tiết kiệm pin. Ngược lại, máy tính để bàn sẽ không cần phải lo lắng về thời lượng pin, do đó các nhà sản xuất bo mạch chủ sẽ cho phép máy tiêu thụ điện ngay cả khi đã được người dùng "tắt" bằng lệnh Shutdown hoặc Hibernate. Vậy, lý do là gì?

Các chế độ Shutdown, Hibernate và Sleep

Shutdown (tắt), máy tính sẽ tắt nguồn một cách an toàn và sẽ không lưu lại các thông tin trên RAM. Khi bạn khởi động lại, máy tính của bạn sẽ phải thực hiện quá trình khởi động đầy đủ (đọc Driver, tải các phần mềm của hệ điều hành, chạy các ứng dụng được đặt ở chế độ khởi động tự động,...).

Hibernate (ngủ đông), máy tính sẽ lưu tất cả nội dung đang có trên RAM vào ổ cứng. Khi bạn khởi động lại máy, máy tính sẽ đọc nội dung từ ổ cứng vào RAM, cho phép hệ điều hành trở lại trạng thái giống hệt trước khi tắt máy. Quá trình khởi động lại sau khi Hibernate sẽ tốn thời gian hơn quá trình khởi động thông thường, song chế độ này sẽ tắt máy gần như hoàn toàn (giống như Shutdown).

Sleep (ngủ, chờ) không hẳn được coi là một cách tắt máy. Trong chế độ này, máy tính vẫn sẽ tiếp tục cung cấp điện năng cho RAM để bộ nhớ có thể giữ được trạng thái hoạt động, đồng thời cắt giảm điện năng đến hết mức (từ các linh kiện khác). Khi ở chế độ này, bạn có thể "đánh thức" máy tính của bạn một cách nhanh chóng và dễ dàng (quá trình khởi động lại máy từ chế độ Sleep chỉ tốn mất vài giây). Ở chế độ Sleep, Laptop và máy tính để bàn vẫn thường giữ cho đèn nguồn ở chế độ sáng (hay nhấp nháy).

Trên Laptop, Shutdown và Hibernate sẽ ngắt hoàn toàn điện năng trên máy và đưa Laptop vào trạng thái tắt hoàn toàn, không hề sử dụng tới pin hoặc nguồn cắm. Tuy vậy, trên máy tính để bàn, hai chế độ này sẽ không hoàn toàn tắt máy tính.

Vì sao máy tính để bàn lại tiếp tục sử dụng điện khi đã Shutdown?

Lý do máy tính cần điện năng ở chế độ Sleep là rất rõ ràng (RAM cần được giữ điện để lưu thông tin). Tuy vậy, rất nhiều người dùng không biết máy tính để bàn vẫn sẽ giữ điện ngay cả khi đã được Shutdown hay Hibernate. Lý do là một số bo mạch chủ sẽ giữ nguồn điện để lắng nghe các "sự kiện" và tự động bật máy khi nhận được tín hiệu. Khi kiểm tra BIOS, bạn sẽ thấy một số tùy chọn sau đây:

Wake on Keyboard or Mouse (tự động bật máy khi có tín hiệu từ bàn phím hay chuột): một số máy tính để bàn có thể tự động bật từ chế độ Hibernate khi bạn nhấn một phím bất kỳ trên bàn phím hay nhấn chuột được kết nối qua USB. Để làm được điều này, bo mạch chủ phải giữ cho nguồn điện vào các cổng USB và chờ đợi bạn ra tín hiệu.

Wake-on-LAN: tính năng này cho phép máy tính khởi động ngay cả khi đã bị Shutdown nếu nhận được một gói dữ liệu chuyên biệt gửi qua mạng LAN. Đây không phải là một tính năng hữu ích với người tiêu dùng thông thường, song nó lại khác cần thiết với một số mạng máy tính tại các doanh nghiệp. Để hỗ trợ tính năng này, bo mạch chủ sẽ phải cung cấp điện năng tới cổng LAN (Ethernet) và chờ đợi nhận được gói dữ liệu chuyên biệt nói trên.

Ngoài ra, khi ở trạng thái Shutdown hoặc Hibernate, máy tính cũng có thể tiếp tục sử dụng điện năng cho một số thành phần khác trên bo mạch chủ (ví dụ như đồng hồ, lịch,...).

Giảm điện năng tiêu thụ của máy tính để bàn

Thực tế, bạn có thể ngắt nguồn điện khi máy đã được Shutdown hoặc Hibernate mà không cần phải lo lắng về tuổi thọ của phần cứng. Như đã nói ở trên, bo mạch chủ tiếp tục tiêu thụ điện khi đã Shutdown là để "lắng nghe" các tín hiệu và bật máy nếu cần. Nếu bạn không khởi động qua bàn phím hay chuột hoặc qua LAN, bạn không cần giữ điện cho máy sau khi Shutdown.

Trên bộ phận nguồn (PSU) của máy tính, bạn có thể tắt công tắc. Bạn cũng có thể ngắt điện khỏi các ổ cắm, tắt bộ lưu điện hoặc bộ ổn áp nối liền với máy tính.

Ngoài ra, bạn cũng có thể truy cập vào màn hình BIOS của máy vi tính và tắt tính năng Wake-on-LAN cũng như tính năng Wake on Keyboard or Mouse. Tính năng Wake on Keyboard or Mouse có thể có tên gọi khác, ví dụ như Wake on USB.

Thực tế, các tính năng này không sử dụng quá nhiều điện năng, song chúng vẫn có tiêu thụ điện năng. Nếu bạn muốn kiểm soát hóa đơn tiền điện của mình một cách chặt chẽ, hoặc chỉ đơn giản là cảm thấy khó chịu vì ánh đèn do chuột phát ra trong đêm. Vì thế, hãy tắt nguồn điện khỏi máy tính để bàn sau khi Shutdown hoặc Hibernate.